نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد قدس پور ¹
• طیبه خلیلی ¹
• مهدی سرائی تبریزی ²
• علی صارمی ¹

¹ گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

با توجه به کاهش بارندگی‏ها و  محدودیت کمی و کیفی منابع آبی در دشت سمنان و با توجه به شرایط خشکسالی و کم‏آبی، مطالعه و ارائه راهکار در جهت استفاده بهینه از پتانسیل و منابع موجود در ایجاد کشاورزی پایدار حائز اهمیت می‌باشد. لذا انتخاب الگوی کشت مناسب و اجتناب از کشت محصولات با مصرف آب بالا امری ضروری می باشد. بدین منظور با تدوین و تکمیل تعداد 10 پرسش‏نامه در سطح 500 هکتار، در سال زراعی 96-97 بین زارعین منطقه و با استفاده  از دستورالعمل تعیین بهره‏وری آب در مزارع سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهادکشاورزی نسبت به تعیین بهره وری آب دو محصول استراتژیک در دشت سمنان اقدام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که گیاه ذرت علوفه‏ای با شاخص بهره‏وری فیزیکی 87/5 کیلوگرم بر مترمکعب و شاخص بهره‏وری اقتصادی 11516 ریال بر مترمکعب در مقایسه با گیاه گندم با شاخص بهره‏وری فیزیکی 78/0 کیلوگرم بر مترمکعب و شاخص بهره‏وری اقتصادی 6055 ریال بر مترمکعب را می‏توان الگوی کشت مناسبی در منطقه دشت سمنان جهت افزایش بهره‏وری آب در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها

• الگوی کشت
• بهره‏ وری آب
• سمنان
• کشاورزی پایدار
• مدیریت منابع آب

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Agricultural Water Productivity by Comparing Two Strategic Plants in Semnan Plain

نویسندگان [English]

• Mohammad Ghodspour ¹
• Tayebeh Khalili ¹
• Mehdi Sarai Tabrizi ²
• Ali Saremi ¹

¹ Department of Water Science and Engineering, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences and Food Technology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Department of Water Science and Engineering, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences and Food Technology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Considering the decrease in rainfall and the quantitative and qualitative limitation of water resources in the Semnan Plain, and considering the drought and water shortage conditions, it is important to study and provide a solution for the optimal use of the potential and existing resources in creating sustainable agriculture. Therefore, it is necessary to choose the appropriate cultivation pattern and avoid the cultivation of crops with high water consumption. For this purpose, by compiling and completing a number of 10 questionnaires at the level of 500 hectares, in the crop year 96-97 among the farmers of the region and using the instructions for determining the water productivity in the fields of the Agricultural Research, Education and Promotion Organization of the Ministry of Jihad Agriculture regarding the determination of water productivity Two strategic crops were applied in Semnan plain, the results showed that the fodder corn plant with a physical productivity index of 5.87 kg/m3 and an economic productivity index of 11516 rials/m3 compared to the wheat plant with a yield index The physical fertility of 0.78 kg/m3 and the economic productivity index of 6055 Rials/m3 can be considered as a suitable cultivation pattern in the Semnan Plain region to increase water productivity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cultivation pattern
• Water productivity
• Semnan
• Sustainable agriculture
• water resources management