سمیه امامی؛ امید جهاندیده
چکیده
سرریزها عموماً برای انحراف جریان، عبور سیل، کنترل سطح آب در سدها، رودخانه ها و مجاری روباز به کار گرفته میشوند. سرریز کرامپ با طراحی خاص خود، جزو سرریزهای لبه کوتاه است و جهت اندازه گیری دبی عبوری کانالها مورد استفاده قرار میگیرد. در مطالعه حاضر، ضریب دبی جریان بر روی سرریز کرامپ با استفاده از نرمافزار FLUENT به ...
بیشتر
سرریزها عموماً برای انحراف جریان، عبور سیل، کنترل سطح آب در سدها، رودخانه ها و مجاری روباز به کار گرفته میشوند. سرریز کرامپ با طراحی خاص خود، جزو سرریزهای لبه کوتاه است و جهت اندازه گیری دبی عبوری کانالها مورد استفاده قرار میگیرد. در مطالعه حاضر، ضریب دبی جریان بر روی سرریز کرامپ با استفاده از نرمافزار FLUENT به ازای شیب ها و ارتفاع های مختلف مدلسازی شد. میدان جریان بر روی سرریز کرامپ با استفاده از سه مدل آشفتگیRSM ، k-ε RNG و k-ω به‌صورت دو بعدی و مدل چند فازی VOF انجام شد. شرایط جریان در تمامی حالات به‌صورت زیربحرانی، آشفته و جریان ریزشی در نظر گرفته شد. کارایی نرمافزار FLUENT با استفاده از شاخص‌های آماری، شامل ضریب تببین (R2)، میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین مطلق خطا (MAE) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که نرمافزار FLUENT با کسب مقادیر 0/93=RMSE و 0/7=MAE کارایی مناسبی در مدلسازی جریان بر روی سرریز کرامپ دارد. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع سرریز در یک دبی ثابت، ضریب دبی کاهش مییابد. ضریب دبی در سرریز کرامپ با ارتفاع 0/15 متر بیشترین مقدار را دارا بود. رابطه مستقیمی با افزایش شیب دیواره پایین دست سرریز و ضریب دبی جریان وجود دارد، به‌طوری‌که با افزایش شیب دیواره، ضریب دبی جریان نیز افزایش مییابد.
رسول نوری خواجه بلاغ؛ محمد رضا خالدیان؛ محمد کاوسی کلاشمی؛ محمدتقی عظیمی
چکیده
افزایش جمعیت در سطح دنیا و بالا رفتن میزان تقاضای آب در اکثر نقاط دنیا، مشکلات زیادی را در توزیع و تخصیص منابع آبی در بخشهای مختلف شرب، صنعت و کشاورزی بهوجود آورده است. دشت اردبیل بهدلیل قرار گرفتن در اقلیم سرد و خشک در تأمین آب مصرفی بخش کشاورزی با مشکل کمآبی مواجه است. یکی از راهکارهایی که میتواند تا حدودی این مشکل ...
بیشتر
افزایش جمعیت در سطح دنیا و بالا رفتن میزان تقاضای آب در اکثر نقاط دنیا، مشکلات زیادی را در توزیع و تخصیص منابع آبی در بخشهای مختلف شرب، صنعت و کشاورزی بهوجود آورده است. دشت اردبیل بهدلیل قرار گرفتن در اقلیم سرد و خشک در تأمین آب مصرفی بخش کشاورزی با مشکل کمآبی مواجه است. یکی از راهکارهایی که میتواند تا حدودی این مشکل را حل کند مدیریت جامع آب است که یک روش اقتصادی دارای اهمیت بوده و با ارزشگذاری میتوان بین عرضه و تقاضای آب تعادل ایجاد کرد. در این مطالعه برای تعیین ارزش اقتصادی آب در تولید محصولات سیبزمینی و یونجه از روش تابع تولید استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که متوسط مقدار تولید نهایی نهاده آب آبیاری برای محصول سیبزمینی و یونجه به‌ترتیب برابر با 459/0 و 125/0، با ارزش اقتصادی 8/11486 و 4/2759ریال بر مترمکعب میباشد. همچنین بالاترین میزان مصرف آب در تولید سیبزمینی و یونجه به ترتیب برابر با 14400 مترمکعب و 10000 مترمکعب در هکتار و میانگین مصرف آب به ترتیب برابر با 03/12091 و 52/6786 مترمکعب در هکتار به‌دست آمد. در نتیجه با آگاهی دادن به کشاورزان بابت پیامدهای برداشت بیرویه از منابع آبی و اصلاح قیمت آب کشاورزی بر اساس ارزش نهایی تولید، میتوان از هدررفت و مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی جلوگیری کرد.
محمد ناظری تهرودی؛ فرشاد احمدی؛ رسول میرعباسی
چکیده
در این مطالعه با استفاده از رویکرد مبتنی بر مفصل به شبیه سازی دبی خروجی سیلاب در رودخانه کارون پرداخته شده است. در این خصوص از اطلاعات سیلاب مورخ سیام نوامبر 2008 رودخانه کارون استفاده شد. با استفاده از توزیع های حاشیه ای ناکاگامی و پارتو تعمیم یافته، به بررسی توابع مفصل مختلف پرداخته شد که نتایج بیانگر برتری مفصل کلایتون ...
بیشتر
در این مطالعه با استفاده از رویکرد مبتنی بر مفصل به شبیه سازی دبی خروجی سیلاب در رودخانه کارون پرداخته شده است. در این خصوص از اطلاعات سیلاب مورخ سیام نوامبر 2008 رودخانه کارون استفاده شد. با استفاده از توزیع های حاشیه ای ناکاگامی و پارتو تعمیم یافته، به بررسی توابع مفصل مختلف پرداخته شد که نتایج بیانگر برتری مفصل کلایتون با مقدار 9/4= بود. با توجه به توزیع های حاشیه ای و مفصل کلایتون، تحلیل فراوانی وقوع توأم جفت متغیر هیدروگراف ورودی و خروجی سیلاب انجام شد که منجر به ارائه منحنی تیپ در خصوص تخمین مقادیر مختلف هیدروگراف خروجی سیلاب متناظر با مقادیر هیدروگراف ورودی شد. این منحنی میتواند مقادیر خروجی هیدروگراف را با احتمالات مختلف و بر اساس مقادیر ورودی شبیه سازی کند. شبیه سازی مبتنی بر مفصل نیز با توجه به چگالی شرطی توابع مفصل نشان داد که ضریب همبستگی مقادیر شبیه‌سازی شده 7 درصد بیشتر از مقادیر مشاهداتی است. دقت و قطعیت شبیه سازی مقادیر خروجی هیدروگراف نیز با توجه به نمودار وایولین تائید شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل شبیه سازی مبتنی بر مفصل، کارایی بالایی در شبیه سازی دبی خروجی هیدروگراف سیلاب دارد. نتایج شبیه سازی مبتنی بر مفصل بر اساس آماره های جذر میانگین مربعات خطا و نش-ساتکلیف، به ترتیب میزان خطای 93/35 مترمکعب بر ثانیه و کارایی 96/0 را نشان داد. چگالی شرطی مورد استفاده در این تحقیق سبب ارائه رابطه پیشنهادی در خصوص شبیه سازی دبی هیدروگراف خروجی به شرط وقوع هیدروگراف ورودی سیلاب در منطقه مورد مطالعه با کارایی 66 درصد شد.
محمد همتی؛ رحیم حمزه پوری؛ ایمان اکبری
چکیده
حصول روشهای مناسب و دقیق در پیشبینی بار رسوبی رودخانه‌ها به دلیل اثرات منفی آن بر روی شاخص‌های کیفی آب، تقلیل گنجایش مخازن و تغییر در مورفولوژی رودخانه‌ها از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین بار رسوبی معلق در رودخانه‌ها معمولاً با استفاده از روشهای هیدرولوژیک تعیین می‌گردد. هدف تحقیق حاضر ارتباط بار معلق رسوب به پارامترهای ...
بیشتر
حصول روشهای مناسب و دقیق در پیشبینی بار رسوبی رودخانه‌ها به دلیل اثرات منفی آن بر روی شاخص‌های کیفی آب، تقلیل گنجایش مخازن و تغییر در مورفولوژی رودخانه‌ها از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین بار رسوبی معلق در رودخانه‌ها معمولاً با استفاده از روشهای هیدرولوژیک تعیین می‌گردد. هدف تحقیق حاضر ارتباط بار معلق رسوب به پارامترهای هیدرولیکی، هیدرولوژیکی و مورفولوژی رودخانه میباشد. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل ابعادی استفاده گردید. داده‌های اندازهگیری شده از دو ایستگاه هیدرومتری بر روی رودخانه باراندوز در حوضه آبریز مرکزی دریاچه ارومیه جهت استخراج روابط غیرخطی برای پیشبینی بار رسوبی معلق مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی مقادیر برآوردی رابطه جدید در مقایسه با داده‌های اندازهگیری شده نشان داد که میزان خطای متوسط معادله نهایی در برآورد بار رسوبی معلق در حدود 25 درصد میباشد که نشاندهنده دقت مناسب رابطه حاصله در برآورد بار رسوبی در رودخانه‌ها است.
احمد رضا قاسمی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تغییرات پوشش برف شمال غرب استان چهارمحال و بختیاری (منطقه کوهرنگ) در دهه دوم قرن 21 (سال های 2014 تا 2020) و مقایسه آن با متوسط پوشش برف در دهه پایانی قرن بیستم انجام گرفت. برای این منظور تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 در گذر ماه فوریه سال های 2014 تا 2020 و چهار گذر در سال های 1991، 1995، 1997 و 2000 (جهت محاسبه میانگین پوشش برف ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی تغییرات پوشش برف شمال غرب استان چهارمحال و بختیاری (منطقه کوهرنگ) در دهه دوم قرن 21 (سال های 2014 تا 2020) و مقایسه آن با متوسط پوشش برف در دهه پایانی قرن بیستم انجام گرفت. برای این منظور تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 در گذر ماه فوریه سال های 2014 تا 2020 و چهار گذر در سال های 1991، 1995، 1997 و 2000 (جهت محاسبه میانگین پوشش برف دهه پایانی قرن 20)، مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا میزان پوشش برف منطقه در سال های مورد بررسی با استفاده از شاخص اصلاح شده تفاضلی نرمال شده پوشش برف (NDSI) محاسبه و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این شاخص نشان داد که کمترین میزان سطح پوشش برفی مربوط به سال 2018 و به میزان 8/1363 کیلومترمربع و بیشترین میزان معادل 7/4263 کیلومترمربع و مربوط سال 2014 میباشد. همچنین نتایج نشان داد که میزان پوشش برف در سال های مورد بررسی در دهه دوم قرن 21 به میزان 14 درصد (در سال 2014) تا 5/72 درصد (در سال 2018) نسبت به میانگین پوشش برف دهه پایانی قرن بیستم کاهش یافته است. نتایج بررسی روند تغییرات ارتفاع برف بوسیله روش من کندال در ایستگاه همدیدی کوهرنگ نیز نشاندهنده کاهش چشمگیر و معنی دار ارتفاع برف به میزان 78 میلیمتر در سال در ماه ژانویه و 151 میلیمتر در سال در ماه فوریه است.
امیر خوش‌سیما؛ عماد محجوبی
چکیده
آب نقش مهمی در تغییر سیاست‌ها و اقتصاد قرن 21 دارد. پیشبینی می‌شود یکی از علل تنش‌ها و تضادهای غرب آسیا مربوط به بحران کمبود آب باشد؛ اما تنها کمبود آب باعث این تنش‌ها نمی‌شوند؛ بلکه سیاست‌گذاری‌ها و حکمرانی‌های غلط نیز موجب این درگیری‌ها می‌شود. استفاده عادلانه از منابع مشترک آبی از اولویت‌های کشورهای ذی‌مدخل است که با نگرش ...
بیشتر
آب نقش مهمی در تغییر سیاست‌ها و اقتصاد قرن 21 دارد. پیشبینی می‌شود یکی از علل تنش‌ها و تضادهای غرب آسیا مربوط به بحران کمبود آب باشد؛ اما تنها کمبود آب باعث این تنش‌ها نمی‌شوند؛ بلکه سیاست‌گذاری‌ها و حکمرانی‌های غلط نیز موجب این درگیری‌ها می‌شود. استفاده عادلانه از منابع مشترک آبی از اولویت‌های کشورهای ذی‌مدخل است که با نگرش عادلانه باعث کاهش درگیری‌ها و افزایش ایجاد همکاری و مشارکت آنها می‌شود. در این تحقیق به بررسی قوانین بین‌المللی، ساختار مذاکرات، گفتمان‌ها و انواع دیپلماسی برای رفع تنش‌ها پیرامون مسائل آبی پرداخته شده است. همچنین مروری بر چالش‌هایی که موجب افزایش بحران آب میشوند، شده است. نتایج این بررسی‌ها حاکی از آن است که با وجود قوانین موجود در خصوص منابع آبی مشترک، همچنان نبود یک تعریف مورد توافق جامع در خصوص «حقوق بین‌المللی آب»، یکی از عوامل عدم موفقیت مذاکرات و معاهدات آبی است. همچنین وجود برخی ابهامات در مواد قوانین بین‌المللی آب از دیگر اشکالات در حل مناقشات آبی میباشد. در این راستا، دستورالعمل پیاده‌سازی دیپلماسی آبی نوآورانه در هر منطقه را شاید بتوان راه‌حلی مناسب برای مدیریت پایدار منابع آبی مشترک انتخاب کرد. به این ترتیب که بحران آبی حاضر از طریق ساختارهای مدیریتی مناسب در بهره‌برداری مشترک از منابع موجود و اعمال برنامه‌ریزی‌های کلان مبتنی بر تعاملات بین‌المللی و با استفاده از تمامی ظرفیت‌ها قابل مدیریت خواهد بود. این مدیریت مستلزم ایجاد پایگاه دانش یکپارچه و شناخت دقیق منابع است.
مصطفی نشاسته گر؛ سعید هاشمی حلوایی؛ سید علی اکبر صالحی نیشابوری
چکیده
در بحث مدیریت سیلاب، استفاده از فیوز پلاگ‌های خاکی و سیل بندها امر بسیار مهمی بشمار میآید. فیوز پلاگ خاکی از روگذری ناگهانی سدها و سیل بندهای موجود در برابر سیل های ناگهانی جلوگیری نموده و اجازه تخلیه جریان های مازاد را در هنگام سیلاب میدهد. در این تحقیق با مدلسازی آزمایشگاهی فیوز پلاگ خاکی همگن با هدف بررسی نحوه ...
بیشتر
در بحث مدیریت سیلاب، استفاده از فیوز پلاگ‌های خاکی و سیل بندها امر بسیار مهمی بشمار میآید. فیوز پلاگ خاکی از روگذری ناگهانی سدها و سیل بندهای موجود در برابر سیل های ناگهانی جلوگیری نموده و اجازه تخلیه جریان های مازاد را در هنگام سیلاب میدهد. در این تحقیق با مدلسازی آزمایشگاهی فیوز پلاگ خاکی همگن با هدف بررسی نحوه تخریب سازه فیوز پلاگ خاکی و چگونگی گسترش شکاف در آن بر اثر روگذری جریان در نتیجه تغییر در ابعاد کانال هادی، به مطالعه نرخ افزایش ارتفاع آب در پشت سازه و تغییر در ارتفاع پرداخته شده است که در مجموع 36 عدد آزمایش انجام و مشخصات تخریب آنها تحلیل شد. تحلیلهای 3 بعدی از شکاف فیوز پلاگ خاکی بعد از روگذری آب از آن انجام گرفت که این تحلیل ها شامل نرخ گسترش شکاف، برداشت شکل شکاف و نحوه گسترش شکاف میباشد. نتایج به دست آمده از تحلیل شکاف نشان داد که فرآیند تخریب فیوز پلاگ در 3 مرحله انجام میگیرد. همچنین مدت زمان شکافتن کامل شکاف بین 40 تا 55 ثانیه در حالتهای مختلف ثبت شد. نتایج بررسی نرخ بازشدگی شکاف نشان داد که در حدود ثانیه 20 نقطه عطفی در نمودارها مشاهده می‌شود که نشان دهنده کاهش نرخ بازشدگی در مرحله دوم به دلیل فرآیند زیرشویی اطراف کانال هادی است.
فائزه جان نثاری؛ سعید اسلامیان
چکیده
باتوجه به تاثیر سرعت باد بر مسائل مهم اقلیمی همچون تبخیر و تعرق، در این تحقیق سرعت باد در هفت ایستگاه هواشناسی حوضه زاینده‌رود با استفاده از روش سری زمانی مورد بررسی قرار گرفت. دوره‌های زمانی مورد بررسی شامل 7 روز، 15 روز، 30 روز، فصلی و روزانه بود. داده‌های پرت با روشهای نمودار جعبه‌ای، نرمال و گروبزبک مشخص گردید. مدلسازی با بررسی ...
بیشتر
باتوجه به تاثیر سرعت باد بر مسائل مهم اقلیمی همچون تبخیر و تعرق، در این تحقیق سرعت باد در هفت ایستگاه هواشناسی حوضه زاینده‌رود با استفاده از روش سری زمانی مورد بررسی قرار گرفت. دوره‌های زمانی مورد بررسی شامل 7 روز، 15 روز، 30 روز، فصلی و روزانه بود. داده‌های پرت با روشهای نمودار جعبه‌ای، نرمال و گروبزبک مشخص گردید. مدلسازی با بررسی نمودارهای خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی و معیارهای آکایک، شوارتز و حنان کوین انجام شد. سپس نرمال بودن با آزمون‌های کولموگروف اسمیرنوف و جارک برا مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی صحت مدل از آزمون‌های دوربین واتسون و پرت مانتو استفاده شد. آزمون روند و همگنی با استفاده از نرم افزار Matlab و مدلسازی با استفاده از نرم افزار Minitab، Eviews انجام گردید. جهت اعتبارسنجی در بازه‌های روزانه و 7 روزه از 5 درصد دادهها و در 15 روز و 30 روز از 10 درصد و در بازه زمانی فصلی از 20 درصد دادهها استفاده شد. بررسی روند با روش ناپارامتری منکندال انجام گرفت و تقریباً در تمامی بازه‌ها روند افزایشی مشاهده شد. . همچنین بر اساس نتایج بدست آمده (ضریب تعیین بالاتر از 7/0 و میانگین مربعات خطا و درصد خطا زیر 20درصد) مدل SARIMA در بازه‌های زمانی 7روزه و 15روزه و 30 روزه و مدل ARIMA در بازه‌های زمانی روزانه و فصلی به عنوان مدل برتر معرفی گردید.
زینب بیگدلی؛ ابوالفضل مجنونی هریس؛ رضا دلیر حسن نیا؛ سپیده کریمی
چکیده
برآورد رواناب ناشی از وقوع بارندگی، گامی بسیار مهم در برنامه‌ریزی منابع آب به ویژه در آبخیزهای فاقد ایستگاه‌های هیدرومتری است. در این مطالعه به شبیه‌سازی بارش- رواناب ایستگاه آخولا واقع در حوضه آجی‌چای پرداخته شد و با استفاده از روشهای داده‌کاوی و مقایسه عملکرد آنها، مناسب‌ترین مدل بارش-رواناب ارائه گردید. برای این منظور داده‌های ...
بیشتر
برآورد رواناب ناشی از وقوع بارندگی، گامی بسیار مهم در برنامه‌ریزی منابع آب به ویژه در آبخیزهای فاقد ایستگاه‌های هیدرومتری است. در این مطالعه به شبیه‌سازی بارش- رواناب ایستگاه آخولا واقع در حوضه آجی‌چای پرداخته شد و با استفاده از روشهای داده‌کاوی و مقایسه عملکرد آنها، مناسب‌ترین مدل بارش-رواناب ارائه گردید. برای این منظور داده‌های مورد نظر (بارش، دبی، دما) بصورت ماهانه از سازمان‌های آب و هواشناسی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی دریافت گردید. جهت شبیه‌سازی از مدل‌های داده‌کاوی جنگل تصادفی و شبکه عصبی مصنوعی استفاده گردید. مقایسه مقادیر رواناب ماهانه مشاهداتی با رواناب ماهانه تخمین زده شده توسط مدل‌ها با استفاده از معیارهای ارزیابی انجام شد. در این مطالعه مقادیر CC (ضریب همبستگی) برای مجموعه‌های تست در مدل جنگل تصادفی و شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب برابر با 82/0و 86/0 تعیین گردید. تحلیل نتایج نشان داد که برای ایستگاه آخولا مدل ANN عملکرد و کارایی بالاتری نسبت به مدل RF دارد. از نتایج دیگر این پژوهش میتوان به سری زمانی بارش و رواناب ایستگاه طی 20 سال اخیر اشاره کرد. با توجه به تحلیل روند من-کندال، در طی این 20 سال روند مشخصی برای بارش بر روی حوضه آجی‌چای دیده نشد و نمودارهای سری زمانی نشان داد که بارش در این مناطق بصورت نوسانی بوده است. اما سری زمانی برای دبی آجی‌چای در ایستگاه آخولا، نشان داد که روند کاملاً نزولی برای جریان آب رودخانه ثبت شده است که در واقع دلیل کاهش دبی ورودی به دریاچه ارومیه و پایین آمدن تراز آب دریاچه میباشد.
مهرنوش دهقانیان؛ حسن طباطبایی؛ حسین شیرانی
چکیده
برای افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی و بهبود ویژگیهای خاک از کود حیوانی استفاده می‌شود. ریزجانداران بیماری‌زای موجود در کود دامی سبب آلودگی محیط زیست می‌شود. لذا نیاز است اثر دانه‌بندی کود گاوی بر ویژگیهای فیزیکی مانند هدایت هیدرولیکی و آب‌گریزی کود بررسی شود تا مبنایی برای سایر پژوهش‌های آلودگی منابع آب و خاک قرار گیرد. ...
بیشتر
برای افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی و بهبود ویژگیهای خاک از کود حیوانی استفاده می‌شود. ریزجانداران بیماری‌زای موجود در کود دامی سبب آلودگی محیط زیست می‌شود. لذا نیاز است اثر دانه‌بندی کود گاوی بر ویژگیهای فیزیکی مانند هدایت هیدرولیکی و آب‌گریزی کود بررسی شود تا مبنایی برای سایر پژوهش‌های آلودگی منابع آب و خاک قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی اثر اندازه کود گاوی بر هدایت هیدرولیکی اشباع و آب‌گریزی کود گاوی میباشد. بدین منظور چهار تیمار دانه‌بندی (2-1D1:، 1- 5/0D2:، 5/0- 25/0D3: و کوچکتر از 25/0> میلیمتر D4:) تهیه شد. هدایت هیدرولیکی اشباع با روش بار ثابت و آزمایش آب‌گریزی با روش زمان نفوذ قطره آب انجام شد نتایج به دست آمده نشان داد با کاهش اندازه ذرات کود گاوی هدایت هیدرولیکی اشباع به صورت معنی‌داری در سطح آماری 1 درصد کاهش مییابد. به ترتیب بیشترین و کمترین هدایت هیدرولیکی اشباع مربوط به تیمار D4 با هدایت هیدرولیکی 6/1 سانتیمتر بر دقیقه و D1 با هدایت هیدرولیکی 063/0 سانتیمتر بر دقیقه بود. دلیل این امر، کاهش اندازه منافذ در دانه‌بندی‌های کوچک میباشد. کاهش اندازه ذرات کود گاوی موجب افزایش آب‌گریزی می‌شود. به ترتیب بیشترین و کمترین درجه آب‌گریزی مربوط به تیمار D1 و تیمار D4 میباشد. دلیل این امر، وجود ذرات میکروبی غنی از اسیدهای چرب در تیمارهای دانه‌بندی کوچکتر میباشد. به نظر می‌رسد که استفاده از کود گاوی درشت دانه در کشاورزی به دلیل هدایت هیدرولیکی بالاتر و عدم آب‌گریزی گزینه مناسب‌تری نسبت به کود گاوی ریزدانه باشد.
فاطمه خورسندی؛ مهدی نادی؛ عبدا... درزی نفتچالی
چکیده
بارش از عناصر بنیادی مطالعات آب وهواشناسی به شمار میرود. به دلیل تعداد و تراکم محدود ایستگاه های باران سنجی و نبود ایستگاه هواشناسی در مناطق کوهستانی و سخت گذر، استفاده از محصولات بارش ماهوارهای به عنوان ابزاری موثر در پیشبینی توزیع مکانی منطقه ای بارش مورد توجه محققین قرار گرفته است. اما عیب آن خطای تخمین بالای ...
بیشتر
بارش از عناصر بنیادی مطالعات آب وهواشناسی به شمار میرود. به دلیل تعداد و تراکم محدود ایستگاه های باران سنجی و نبود ایستگاه هواشناسی در مناطق کوهستانی و سخت گذر، استفاده از محصولات بارش ماهوارهای به عنوان ابزاری موثر در پیشبینی توزیع مکانی منطقه ای بارش مورد توجه محققین قرار گرفته است. اما عیب آن خطای تخمین بالای بارش در منطقه است که نیاز به ارزیابی دقت این داده ها، قبل از استفاده است. برای این منظور بر مبنای داده های بارش 21 ایستگاه هواشناسی استان مازندران از سال 2018-1998، کارایی داده های بارش ماهواره TRMM و دو روش درونیابی کریجینگ و وزنی عکس فاصله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بر خلاف همبستگی مناسب شبکه TRMM با داده های واقعی، این شبکه دارای خطا اریبی بالایی است. مثلاً در مورد داده های سالانه بارش، خطای اریبی شبکه به 70 میلیمتر رسید که تقریباً حدود 30 درصد خطای سالانه میباشد. ضرایب اصلاح خطای شبکه در استان مازندران بین 0 و 2 بدست آمد که بیشتر ضرایب بالاتر از یک بود که بیانگر آن است که شبکه TRMM در مازندران عمدتاً دچار خطا کم برآوردی میباشد. مقایسه دقت شبکه اصلاح شده TRMM با روش های درونیابی مورد بررسی بیانگر آن بود که استفاده از شبکه اصلاح شده به جای روشهای درونیابی در ترسیم نقشههای همبارش، مقدار میانگین مربعات خطا سالانه بارش را از 237 به 186 میلیمتر کاهش میدهد.
علی رحیم زاده اشکلک؛ علی شاهنظری؛ قاسم آقاجانی
چکیده
کمبود منابع آب از یک سو و نیاز به تولید مواد غذایی از سوی دیگر باعث عدم مدیریت صحیح در زمینه توزیع آب در کشاورزی شده است. هدف این پژوهش بررسی موانع پیش‌رو در تشکیل تشکّل‌های آب‌بران به‌عنوان راهکاری برای استفاده بهینه از منابع آبی موجود میباشد تا با مشارکت ذینفعان از مصرف بیرویه آب جلوگیری کند. تشکّل های آب‌بران اولین شکل ...
بیشتر
کمبود منابع آب از یک سو و نیاز به تولید مواد غذایی از سوی دیگر باعث عدم مدیریت صحیح در زمینه توزیع آب در کشاورزی شده است. هدف این پژوهش بررسی موانع پیش‌رو در تشکیل تشکّل‌های آب‌بران به‌عنوان راهکاری برای استفاده بهینه از منابع آبی موجود میباشد تا با مشارکت ذینفعان از مصرف بیرویه آب جلوگیری کند. تشکّل های آب‌بران اولین شکل از رهیافت مدیریت مشارکتی در بخش آبیاری است و نقش کلیدی آنها در مدیریت بهینه مصرف آب کشاورزی انکارناپذیر است. در این مطالعه برای بررسی موانع پیش‌رو در تشکیل تشکّل‌های آب‌بران از سه تشکّل تأسیس شده پایلوت در حوزه شبکه آبیاری سفیدرود استفاده گردید. جامعه آماری اعضای تشکّل‌های آب‌بران حوزه سفیدرود تعریف شد که با استفاده از پرسشنامه های با ضریب آلفای کرونباخ 9/0 به تعداد 62 مورد، از طریق روش پرسشگر فعال، روند شکل‌گیری تشکّل‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تشکیل تشکّل‌ها میتواند روند مثبتی را در بهبود شرایط آب‌بران ایجاد کند. طبق نتایج به‌دست‌آمده، اثرگذارترین شاخص مربوط به شاخص‌های اجتماعی با وزن 312/0، شاخص پایداری با وزن 298/0 و ارتباطات با وزن 211/0 و کم اثرترین شاخص‌ها مربوط به شاخص تعریف وظایف با وزن 13/0 و شاخص زمان با وزن 14/0 بود. همچنین میتوان در مناطقی که ظرفیت و شرایط پذیرش طرح را دارند به‌صورت پایلوت از تشکّل‌ها استفاده نمود و با داشتن یک نمونه موفق، سایر کشاورزان را تشویق به مشارکت در تشکیل تشکّل‌ها کرد.
حسین رکنی زاده؛ سعید اسلامیان؛ موسی ملکی
چکیده
با افزایش جمعیت، گرمشدگی کره زمین و تغییرات آب و هوایی، در آیندهای نه چندان دور بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا با مشکل کمبود آب مواجه خواهد شد که میتواند بحرانهای شدیدی را در زمینههای مختلف بوجود آورد. بنابراین لازم است تا با مطالعه رفتار آب در گذشته و ارائه راهکارهایی به منظور دستیابی به پایداری، تا حد زیادی از بروز ...
بیشتر
با افزایش جمعیت، گرمشدگی کره زمین و تغییرات آب و هوایی، در آیندهای نه چندان دور بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا با مشکل کمبود آب مواجه خواهد شد که میتواند بحرانهای شدیدی را در زمینههای مختلف بوجود آورد. بنابراین لازم است تا با مطالعه رفتار آب در گذشته و ارائه راهکارهایی به منظور دستیابی به پایداری، تا حد زیادی از بروز مشکلات ناشی از کمآبی مانند بیابانزایی، توسعه فقر، تهدید امنیت غذایی، آلودگی هوا و دیگر آثار مخرب زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی جلوگیری شود. در جهانِ دارای امنیت آب، اهمیت ارزش واقعی آب و اهمیت مصرف آب برای حیات و رفاه انسان، یکی میشوند. در جهان دارای امنیت آب، قدرت تولیدی آب تحت کنترل درآمده و نیروی تخریبی آن به حداقل می‌رسد. امنیت آب، به معنی اداره و رسیدگی به حفاظت زیستمحیطی از منظر مدیریت منابع آب و حذف یا کنترل اثرات منفی مدیریت ضعیف نیز میباشد. در امنیت آب، پایان دادن مسئولیت پراکنده آب و یکپارچه‌سازی مدیریت منابع آب در تمامی بخش‌ها از جمله امور مالی، برنامه‌ریزی، کشاورزی، انرژی، گردشگری، صنعت، آموزش و سلامت، مورد توجه قرار میگیرد. در این تحقیق در مورد روندهای مصرف و کمبود آب در مقیاس منطقهای و جهانی و طبقهبندی کمبود آب برای سالهای مختلف برای جهت‌دهی و تنظیم کارهای مدیریتی به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار بحث شدهاست که میتواند باتوجه به اقلیم منطقه و شرایط آن، در شناسایی راه حلهای احتمالی مناسب برای مقابله با کمبود آب و همچنین ارزیابی راهکارهای کاهنده مصرف، مفید واقع شود.
ملیکا راستگو؛ فرزین نصیری صالح؛ عباس خاشعی سیوکی
چکیده
برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع ضروری برای مصارف شرب، مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک، کیفیت آن را تهدید می کند. کیفیت پایین آبهای زیرزمینی به دلیل نفوذ آب شور به سفره‌های زیرزمینی، سلامت انسان را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین ارزیابی کیفیت آبهای زیرزمینی امری مهم است. در تحقیق حاضر نتایج ارزیابی کیفیت ...
بیشتر
برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع ضروری برای مصارف شرب، مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک، کیفیت آن را تهدید می کند. کیفیت پایین آبهای زیرزمینی به دلیل نفوذ آب شور به سفره‌های زیرزمینی، سلامت انسان را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین ارزیابی کیفیت آبهای زیرزمینی امری مهم است. در تحقیق حاضر نتایج ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب در آبخوان دشت بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی با استفاده از شاخص آلودگی آبهای زیرزمینی (PIG) توضیح داده شده است. در این مطالعه داده های کیفی PH، TDS، منیزیم، سدیم، کلسیم، کلر، نیترات، فلوراید، بیکربنات، سولفات و پتاسیم مربوط به 20 حلقه چاه برای سال 1398-1399 جمع آوری شد. به منظور محاسبه شاخص PIG نقشه پارامترها با استفاده از روش درونیابی مناسب (کریجینگ و IDW) بر مبنای خطای RMSE و R2 در محیط ArcGIS تهیه و از استاندارد آب شرب WHO، به عنوان رهنمود استفاده شد. با توجه به وجود اثرات محلی پارامترهای مختلف و وجود برخی پارامترهای کیفی غالب در سطح آبخوان، برای افزایش دقت الگوی PIG از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای اصلاح وزن ها و توسعه یک شاخص بهینه محلی استفاده شد. نقشه شاخص آلودگی اصلاح شده (LPIG)، مقدار شاخص را درحدود 5/5-8/0 گزارش میدهد و سطح کیفی آبخوان را به 5 دسته با آلودگی ناچیز، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم میکند که به ترتیب 7/9، 5/15، 9/35، 9/23 و 1/15 درصد از سطح منطقه را پوشش میدهد. آلودگی زیاد و بسیارزیاد نواحی غرب و جنوب غرب آبخوان به فعالیت های کشاورزی دراین نواحی مرتبط است.
محمد قدس پور؛ طیبه خلیلی؛ مهدی سرائی تبریزی؛ علی صارمی
چکیده
با توجه به کاهش بارندگیها و محدودیت کمی و کیفی منابع آبی در دشت سمنان و با توجه به شرایط خشکسالی و کمآبی، مطالعه و ارائه راهکار در جهت استفاده بهینه از پتانسیل و منابع موجود در ایجاد کشاورزی پایدار حائز اهمیت میباشد. لذا انتخاب الگوی کشت مناسب و اجتناب از کشت محصولات با مصرف آب بالا امری ضروری می باشد. بدین منظور با تدوین و ...
بیشتر
با توجه به کاهش بارندگیها و محدودیت کمی و کیفی منابع آبی در دشت سمنان و با توجه به شرایط خشکسالی و کمآبی، مطالعه و ارائه راهکار در جهت استفاده بهینه از پتانسیل و منابع موجود در ایجاد کشاورزی پایدار حائز اهمیت میباشد. لذا انتخاب الگوی کشت مناسب و اجتناب از کشت محصولات با مصرف آب بالا امری ضروری می باشد. بدین منظور با تدوین و تکمیل تعداد 10 پرسشنامه در سطح 500 هکتار، در سال زراعی 96-97 بین زارعین منطقه و با استفاده از دستورالعمل تعیین بهره‌وری آب در مزارع سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهادکشاورزی نسبت به تعیین بهره وری آب دو محصول استراتژیک در دشت سمنان اقدام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که گیاه ذرت علوفهای با شاخص بهره‌وری فیزیکی 87/5 کیلوگرم بر مترمکعب و شاخص بهره‌وری اقتصادی 11516 ریال بر مترمکعب در مقایسه با گیاه گندم با شاخص بهره‌وری فیزیکی 78/0 کیلوگرم بر مترمکعب و شاخص بهره‌وری اقتصادی 6055 ریال بر مترمکعب را میتوان الگوی کشت مناسبی در منطقه دشت سمنان جهت افزایش بهره‌وری آب در نظر گرفت.
عبدالجبار پژاوه؛ سعید بازگیر؛ حسین محمدی
چکیده
مناطق پرورش موز در اقلیمهای نیمه گرمسیری بین 20 تا 30 درجه شمالی یا جنوبی خط استوا واقع شده است و با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان در عرض جغرافیایی 25 تا 31 درجه شمالی قرار گرفته است، میتواند برای کشت موز مناسب باشد. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش شناسایی توان اقلیمی استان سیستان و بلوچستان برای کشت درخت موز با استفاده از ...
بیشتر
مناطق پرورش موز در اقلیمهای نیمه گرمسیری بین 20 تا 30 درجه شمالی یا جنوبی خط استوا واقع شده است و با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان در عرض جغرافیایی 25 تا 31 درجه شمالی قرار گرفته است، میتواند برای کشت موز مناسب باشد. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش شناسایی توان اقلیمی استان سیستان و بلوچستان برای کشت درخت موز با استفاده از نمایههای اقلیم کشاورزی است. در این پژوهش نمایههای درجه روزهای رشد، درجه روزهای موثر بیولوژیکی، مجموع دماهای فعال، اختلاف تجمعی دما، کمبود فشار بخار آب و تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از دو روش سلسله مراتبی و منطق بولین اقلیم استان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد با روش سلسله مراتبی 17 درصد از مساحت استان (شهرستان های دشتیاری، چابهار، کنارک و زرآباد و بخش هایی از جنوب شهرستانهای راسک، قصرقند و نیکشهر) برای کشت موز بسیار مناسب و 8 درصد برای کشت موز مناسب میباشد (نیمه شمالی شهرستانهای سرباز، راسک و نیکشهر). همچنین نتایج این پژوهش نشان داد در منطق بولین 10 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه (شهرستانهای دشتیاری، چابهار، کنارک و زرآباد و بخشهایی از جنوب شهرستانهای راسک، قصرقند و نیکشهر) برای کشت درخت موز در استان مناسب میباشد. مناطق کشت موز در حال حاضر کمتر از 1 درصد مساحت استان میباشد که با نتایج این پژوهش تطابق ندارد. بنابراین بر اساس نتایج این پژوهش میتواند مناطق زیر کشت موز در استان افزایش یابد.
فاطمه گیشین زاده؛ نسرین سیاری؛ مجید رحیم پور
چکیده
عامل اصلی انتقال آب در شبکه‌های توزیع آب، اختلاف هد فشاری بین دو نقطه بوده و در صورت افزایش فشار بیش از حد استاندارد، پدیده نامطلوب نشت رخ میدهد. نشت در سیستم آبی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و تأثیرات زیست محیطی مهم میباشد. اهداف تحقیق حاضر شامل تشخیص نقاط هدررفت آب در شبکه توزیع آبرسانی با استفاده از مدل EPANET و روش نروفازی، و مقایسه ...
بیشتر
عامل اصلی انتقال آب در شبکه‌های توزیع آب، اختلاف هد فشاری بین دو نقطه بوده و در صورت افزایش فشار بیش از حد استاندارد، پدیده نامطلوب نشت رخ میدهد. نشت در سیستم آبی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و تأثیرات زیست محیطی مهم میباشد. اهداف تحقیق حاضر شامل تشخیص نقاط هدررفت آب در شبکه توزیع آبرسانی با استفاده از مدل EPANET و روش نروفازی، و مقایسه این دو روش و ارائه روش بهتر جهت تشخیص نقاط هدررفت آب میباشد. در این تحقیق به منظور ردیابی نشت در شبکه توزیع آب شهر محیآباد استان کرمان، روشی مبتنی بر مدلسازی هیدرولیکی و حل معکوس معادلات جریان، جهت پیشبینی محل و میزان نشت موجود در شبکه توزیع آب با استفاده از نرمافزار EPANET و روش نروفازی، با داشتن مقادیر اندازهگیری شده فشار در تعدادی از گرههای شبکه، معرفی شد. نتایج حاکی از آن است که در بهترین معماری انتخاب شده از بین کلیه شبکه‌های آزمایش شده، ضرایب نشت حاصل از پیشبینی نروفازی نسبت به مقادیر مدلسازی شده EPANET مناسب‌ترین گزینه برای مدلسازی بوده و دارای ضریب همبستگی 984/0 و میانگین خطای پیشبینی MSE، برابر صفر با ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، 0024/0 لیتر بر ثانیه نشاندهنده دقت پیشبینی مطلوب و قابلیت اطمینان بسیار زیاد شبکه آموزش دیدهاست. روش پیشنهادی با حداقل برداشت اطلاعات هیدرولیکی از نوع فشارها، قابلیت خوبی در پیشبینی محل نشت در شبکه را دارا بوده و همچنین استفاده از روش نروفازی، ساده و کمهزینه بوده علاوه بر آن از دقت مناسبی برخوردار است.
اسماعیل ادیب مجد؛ رسول میر عباسی نجف آبادی؛ مهدی اسدی آقبلاغی؛ سید حسن طباطبائی
چکیده
تبخیرتعرق مرجع (ET0)، حداکثر مقدار آب خروجی برای یک پوشش گیاهی بهخصوص (مثل چمن، یونجه یا یک سطح کشت استاندارد) است. تاکید فائو 56، بر اندازهگیری پارامترهای هواشناسی در ارتفاع دو متری بالای چمن سبزی است که در سطح وسیع کشت شده، زمین را به طور کامل پوشانده و فاقد کمبود آب باشد. رابطه پنمن مانتیث فائو (PMFAO) برای محاسبه ET0 پیشنهاد شد. در ایستگاه‌های ...
بیشتر
تبخیرتعرق مرجع (ET0)، حداکثر مقدار آب خروجی برای یک پوشش گیاهی بهخصوص (مثل چمن، یونجه یا یک سطح کشت استاندارد) است. تاکید فائو 56، بر اندازهگیری پارامترهای هواشناسی در ارتفاع دو متری بالای چمن سبزی است که در سطح وسیع کشت شده، زمین را به طور کامل پوشانده و فاقد کمبود آب باشد. رابطه پنمن مانتیث فائو (PMFAO) برای محاسبه ET0 پیشنهاد شد. در ایستگاه‌های هواشناسی کشاورزی که محصور در مناطق تحت کشت ساخته میشوند، دستگاه‌های اندازهگیری برخلاف ایستگاه‌های سینوپتیک شرایط هواشناسی مشابه با گیاهان پیرامون ایستگاه را ثبت می‌کنند. ازاین‌رو در گزارش فائو، روش جایگزین برای محاسبه ET0 توصیه نمی‌شود. در پژوهش حاضر روش هارگریوز_سامانی (HS) و روش PMFAO، در دوره زمانی 25 ساله از 1995 تا 2019 به صورت روزانه در حوضه زاینده‌رود (29 ایستگاه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در گام زمانی روزانه اختلاف دو روش زیاد (ضریب نش از 63/0 تا 87/0) است. در گام ماهیانه، اختلاف دو روش به‌طورکلی قابل اغماض است (ضریب نش از 8/0 تا 96/0). در گام‌های سالانه (ضریب نش بالای 8/0) نتایج دو روش بسیار نزدیک به هم هستند. ولی در ایستگاه‌های مختلف رفتار مشابهی دیده نشد. به‌عنوان مثال در ایستگاه کبوترآباد برعکس ایستگاه شرق اصفهان همواره ET0 به روش HS از PMFAO بیشتر است. بنابراین در عمل برای تخمین ET0 به روش HS توصیه می‌شود حداقل با نزدیک‌ترین ایستگاه سینوپتیک و با روش PMFAO صحت سنجی شده و پس از ارزیابی به کار گرفته شود.
حسین حسین زاده کوهی
چکیده
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش سطوح نفوذناپذیر موجب افزایش حجم رواناب شهری شده و این افزایش حجم، شبکه‌های جمع‌آوری رواناب که یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های اساسی کنترل سیلاب شهری میباشد را دچار مشکل میکند. در این پژوهش به کمک شاخص‌های آسیب‌پذیری و اطمینان‌پذیری، عملکرد شبکه جمع‌آوری آب سطحی منطقه ده شهرداری ...
بیشتر
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش سطوح نفوذناپذیر موجب افزایش حجم رواناب شهری شده و این افزایش حجم، شبکه‌های جمع‌آوری رواناب که یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های اساسی کنترل سیلاب شهری میباشد را دچار مشکل میکند. در این پژوهش به کمک شاخص‌های آسیب‌پذیری و اطمینان‌پذیری، عملکرد شبکه جمع‌آوری آب سطحی منطقه ده شهرداری تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا با استفاده از مدل شبیهساز سیلاب شهری SWMM ، منطقه مورد مطالعه از لحاظ هیدرولیکی و هیدرولوژیکی تحت داده‌های بارش تاریخی ایستگاه سینوپتیک مهرآباد شبیه‌سازی گردید. سپس با استفاده از شاخص‌های آسیب‌پذیری و اطمینان‌پذیری، عملکرد شبکه تحت دوره‌های بازگشت 2، 5 و 10 سال مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است آسیب‌پذیری سیستم با افزایش دوره بازگشت بارش از 4/10 درصد به 2/12 درصد افزایش مییابد. همچنین کاهش قابلیت اطمینان‌پذیری سیستم با افزایش دوره بازگشت (از 5/97 درصد به 8/95درصد) حاکی از افزایش کانالهای سیلابی میباشد.
سمیرا گوهری مقدم؛ مجید رحیم پور؛ کوروش قادری؛ محمد مهدی احمدی
چکیده
از موارد رایج عملکرد نامطلوب شبکه های توزیع آب، عدم قطعیت در تقاضای آب برنامه ریزی شده و تغییرات در مقادیر زبری لوله ها است. در این تحقیق مدلی برای بهینه سازی شبکه هایی که اجرا شده اند ولی نیاز به استحکام بخشی تحت شرایط عدم قطعیـت دارند، توسعه داده شده است. در این مدل، شبیه ساز EPANET با الگوریتم بهینه سازی ژنتیک ...
بیشتر
از موارد رایج عملکرد نامطلوب شبکه های توزیع آب، عدم قطعیت در تقاضای آب برنامه ریزی شده و تغییرات در مقادیر زبری لوله ها است. در این تحقیق مدلی برای بهینه سازی شبکه هایی که اجرا شده اند ولی نیاز به استحکام بخشی تحت شرایط عدم قطعیـت دارند، توسعه داده شده است. در این مدل، شبیه ساز EPANET با الگوریتم بهینه سازی ژنتیک در محیط برنامه نویسی متلب تلفیق شده است. به این صورت که ابتدا با استفاده از مفهوم منطق فازی، توابع عضویت فازی پارامترهای ورودی (تقاضای گرهـی و ضـریب زبری لوله) ایجاد شده است، سپس با در نظر گرفتن ارتباط بین تقاضاها و هد فشاری مورد نیاز گره ها و استفاده از روش تأثیر (Gupta and Bhave 2007) مدل بهینه سازی فازی به مدل قطعی تبدیل شده و نهایتاً با استفاده از الگوریتم ژنتیک قطر لوله هایی که بایستی به موازات لوله های موجود کارگذاری شوند به دست میآید. روش ایجاد شده برای یک شبکه نمونه از تحقیقات گذشته با تغییر سطح عدم قطعیت بررسی شد که نتایج حاکی از افزایش 28 درصدی هزینه شبکه با افزایش50 درصدی عدم قطعیت های در نظر گرفته شده و کاهش 5/7 درصدی هزینه با اعمال 75/0 متر تلورانس در هد فشاری مورد نیاز بود. روش پیشنهاد شده بر اساس الگوریتم ژنتیک کاملاً مناسب بوده و جوابی را ایجاد میکند که فشارهای مورد نیاز در بدترین وضعیت ایجاد شده تأمین شود.
زهرا مرتضوی؛ مرضیه محسنی
چکیده
منابع آبزیرزمینی به عنوان دومین منبع آب شیرین موجود در جهان بعد از یخچال ها به شمار می آیند. کمبود آب و عدم اتخاذ مدیریت صحیح منابع آب، باعث ایجاد خشکسالی و در نتیجه بحران های آبی شدید در نقاط مختلف جهان و کشور ایران شده است. اضافه برداشت از مخازن آبزیرزمینی آبخوان میناب موجب شده که میزان تغذیه ورودی به آبخوان جوابگوی ...
بیشتر
منابع آبزیرزمینی به عنوان دومین منبع آب شیرین موجود در جهان بعد از یخچال ها به شمار می آیند. کمبود آب و عدم اتخاذ مدیریت صحیح منابع آب، باعث ایجاد خشکسالی و در نتیجه بحران های آبی شدید در نقاط مختلف جهان و کشور ایران شده است. اضافه برداشت از مخازن آبزیرزمینی آبخوان میناب موجب شده که میزان تغذیه ورودی به آبخوان جوابگوی میزان برداشت نباشد و درنتیجه سطح آب زیرزمینی آبخوان افت کند. یکی از اهداف مطالعات هیدروژئولوژی، پیش بینی رفتار جریان آبزیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع آبزیرزمینی میباشد. لذا در پژوهش حاضر، مدلسازی کمی و کیفی آبخوان میناب با استفاده از نرمافزار GMS 7.1 انجام شد. مدلسازی کمی جریان آبزیرزمینی در حالت ماندگار برای مهر 1381 و در حالت غیرماندگار برای سال آبی 1382-1381در قالب کد MODFLOW اجرا شد. با انجام فرایند واسنجی، مقدار RMSE برای محاسبه سطح آبزیرزمینی در مدل ماندگار و غیرماندگار، به ترتیب268/0 و 25/0 متر برآورد گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، میزان افت متوسط سالانه سطح آبزیرزمینی آبخوان پس از یک سال برداشت، حدود 02/0 متر بدست آمد. مدل کیفی جریان آبزیرزمینی به منظور برآورد تغییرات TDS با استفاده از کد MT3DMS برای دوره یک ساله و براساس نتایج بدست آمده از مدل کمی اجرا گردید. پس از اجرا و واسنجی مدل کیفی، مقدارRMSE و MAE در برآورد TDS، به ترتیب، ppm 345/4 و ppm 357/2 بدست آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که TDS در طول دوره مدلسازی روندی افزایشی داشته است.
رسول باقرآبادی
چکیده
سیل به‌عنوان یکی از پرمخاطره‌ترین بلایایی طبیعی شناخته می‌شود که باید در مدیریت بحران به آن توجه ویژهای داشت. یکی از وظایف مدیران در زمینه کاهش و پیشگیری از خسارات سیل، پهنه‌بندی و طبقهبندی خطر سیل است. بنابراین برای جلوگیری از وقوع سیل شناسایی مناطق دارای خطر سیل‌خیزی بسیار با اهمیت است. در شهرستان روانسر نیز به دلیل سیل‌خیز ...
بیشتر
سیل به‌عنوان یکی از پرمخاطره‌ترین بلایایی طبیعی شناخته می‌شود که باید در مدیریت بحران به آن توجه ویژهای داشت. یکی از وظایف مدیران در زمینه کاهش و پیشگیری از خسارات سیل، پهنه‌بندی و طبقهبندی خطر سیل است. بنابراین برای جلوگیری از وقوع سیل شناسایی مناطق دارای خطر سیل‌خیزی بسیار با اهمیت است. در شهرستان روانسر نیز به دلیل سیل‌خیز بودن منطقه و خسارات مالی و جانی ناشی از سیل که هرساله اتفاق می‌افتد لازم است مناطق خطرپذیر شناسایی شود و در این پژوهش به پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی شهرستان روانسر و معرفی مناطق مستعد سیل پرداخته شده است. با توجه به اهداف پژوهش، به‌منظور بررسی پتانسیل سیل‌خیزی از سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند سیستم تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. برای تهیه نقشه پتانسیل سیل از معیارهای شیب، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، بارش و کاربری اراضی به‌عنوان معیارهای موثر در وقوع سیل در منطقه استفاده شده است. این معیارها با استفاده از نظر کارشناسان و پرسشنامه تهیه شدند و پس از وزن‌دهی و تلفیق لایه‌ها، نقشه پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی روانسر در پنج پهنه بدست آمد. براساس نتایج نقشه خطر سیل‌خیزی، قسمت‌های جنوبی این شهرستان در پهنه خطر سیل زیاد و خیلی زیاد با پوشش منطقهای 8/24 و 6/21 درصد قرار دارند. این مناطق دارای نفوذپذیری پایین، شیب کم (0 تا 5 درجه)، ارتفاع پایین (1126 تا 1508 متر)، تراکم کم پوشش گیاهی، بارش زیاد (814 میلیمتر)، نزدیکی و مجاورت به رودخانه‌ها و کاربری مسکونی هستند که در ردیف مناطق مستعد خطر سیل نسبت به سایر بخش‌ها قرار گرفته اند.
مرتضی صمدیان؛ یعقوب آژدان؛ محمد اشرفی قشلاقی
چکیده
نظام بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری و زهکشی میتواند در انتخاب نوع ابزار اندازهگیری و بهره‌برداری آن مؤثر باشد. انتخاب ابزارهای اندازهگیری جریان به عواملی مانند دقت مورد نیاز، هزینه، الزامات حفاظتی و نگهداری، ملاحظات هیدرولیکی، تطبیق با شرایط بهره‌برداری و ... بستگی دارد. هدف از این تحقیق مقایسه کاربردی روشهای مختلف اندازهگیری ...
بیشتر
نظام بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری و زهکشی میتواند در انتخاب نوع ابزار اندازهگیری و بهره‌برداری آن مؤثر باشد. انتخاب ابزارهای اندازهگیری جریان به عواملی مانند دقت مورد نیاز، هزینه، الزامات حفاظتی و نگهداری، ملاحظات هیدرولیکی، تطبیق با شرایط بهره‌برداری و ... بستگی دارد. هدف از این تحقیق مقایسه کاربردی روشهای مختلف اندازهگیری پارامترهای هیدرولیکی جریان در شبکه‌های آبیاری در حال بهره‌برداری به منظور تعیین مناسب‌ترین ابزار جهت اندازهگیری دبی میباشد. در این تحقیق دستگاه مکانیکی مولینه (MO)، دستگاه الکترونیکی دبی سنج پرتابل التراسونیک مجهز به ارتفاع‌سنج فشاری (CC) و دستگاه الکترونیکی دبی سنج راداری مجهز به ارتفاع‌سنج التراسونیک (OFR) در یک نقطه مشترک و ثابت در کانال ساحل چپ شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد (LMC) در سه تراز سطح آب 6/0، 1 و 2/1 متری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تغییرات متوسط دبی محاسباتی ادوات اندازهگیری MO، CC و OFR در تراز 6/0 و 1 متری در حدود 23% گردید. در تراز 2/1 متری به دلیل افزایش گذر حجمی جریان، تشکیل امواج سطحی و الگوی جریان مناسب؛ تغییرات دبی دستگاه‌های OFR و CC کمتر از 5% بوده که بر اساس ماهیت سنجش تجهیزات نشان از دقت قابل قبول هر دو میباشد. ضمناً میتوان اذعان نمود که دستگاه OFR با کالیبراسیون دوره‌ای توسط دستگاه CC میتواند به‌عنوان ابزاری مفید در سنجش پارامترهای دبی، سرعت و ارتفاع سطح آب استفاده گردد.
سهیل مشهدی حیدر؛ مجید منتصری؛ سمیه حجابی
چکیده
خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی هواشناسی در بلندمدت، کاهش منابع آب را از طریق کاهش جریان های سطحی و زیرزمینی به دنبال دارد. آگاهی از زمان انتشار خشکسالی های هواشناسی به خشکسالی های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک دارای اهمیت زیادی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آبی است. ...
بیشتر
خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی هواشناسی در بلندمدت، کاهش منابع آب را از طریق کاهش جریان های سطحی و زیرزمینی به دنبال دارد. آگاهی از زمان انتشار خشکسالی های هواشناسی به خشکسالی های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک دارای اهمیت زیادی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آبی است. در این مطالعه، تاخیر زمانی خشکسالی های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک نسبت به خشکسالی های هواشناسی در زیرحوضه نازلوچای در غرب حوضه آبریز دریاچه ارومیه بررسی شد. بدین منظور، از سه شاخص خشکسالی SPI، SDI و GRI بر مبنای داده های بارش و دبی 30 ساله و داده های پیزومتری 18 ساله استفاده شد. نتایج نشان داد که خشکسالی های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک دارای همبستگی معنی داری با خشکسالی های هواشناسی در محدوده مطالعاتی هستند. از طرف دیگر، زمان لازم برای انتشار خشکسالی هواشناسی به خشکسالی هیدرولوژیک در محدوده مطالعاتی بهطور متوسط 6 ماه بوده و زمان انتشار خشکسالی های هواشناسی به خشکسالی های هیدروژئولوژیک 17 ماه است. با این وجود در مورد خشکسالی های هیدرولوژیک، عامل بارش درصد کمی (15 درصد) از واریانس شاخص خشکسالی هیدرولوژیک را تبیین نموده و لذا عوامل اقلیمی غیر از بارش (مانند دما)، ویژگیهای حوضه و یا عوامل انسانی سهم بیشتری در تغییرات خشکسالی هیدرولوژیک داشتند.
سعید عوض پور؛ مسعود نوشادی
چکیده
ریزپلاستیک‌ها (میکروپلاستیک و نانوپلاستیک) در سراسر دنیا پراکنده شده‌اند و به عنوان یک آلاینده نوظهور و تهدید جدی برای محیط‌زیست به شمار می‌آیند. حضور آنها در اکوسیستم‌های گوناگون به خصوص محیط‌های آبی نیز برای موجودات زنده بسیار خطرناک میباشد. بنابراین، یافتن یک فرآیند تصفیه کارآمد برای حذف ریزپلاستیک‌ها و یا توسعه و ارتقای ...
بیشتر
ریزپلاستیک‌ها (میکروپلاستیک و نانوپلاستیک) در سراسر دنیا پراکنده شده‌اند و به عنوان یک آلاینده نوظهور و تهدید جدی برای محیط‌زیست به شمار می‌آیند. حضور آنها در اکوسیستم‌های گوناگون به خصوص محیط‌های آبی نیز برای موجودات زنده بسیار خطرناک میباشد. بنابراین، یافتن یک فرآیند تصفیه کارآمد برای حذف ریزپلاستیک‌ها و یا توسعه و ارتقای روشهای تصفیه پیشین بسیار حائز اهمیت میباشد. از این رو جامعه علمی تاکنون تحقیقاتی را بر روی گزینه‌های مختلف تصفیه و حذف ریزپلاستیک‌ها به انجام رسانیده است. در حال حاضر فرآیندهای مختلفی از جمله فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی توسط محققان برای حذف ریزپلاستیک‌ها مورد بررسی قرار گرفته است که در این میان، تعداد کمی از این روش‌ها دارای کارایی مناسب برای حذف ریزپلاستیک‌ها می‌باشند. فرآیند فیلتراسیون راندمان‌های حذف متفاوتی را از خود نشان داده است ولی دارای مشکلاتی همچون هزینه اولیه زیاد، گرفتگی غشاها و تعویض مکرر فیلترها است. فرآیند جذب و جداسازی مغناطیسی نیز به عنوان یک روش ساده حذف به شمار میآید، ولی افزودن جاذب‌ها ممکن است باعث آلودگی ثانویه گردد. همچنین فرآیندهای ترسیب شیمیایی و اکسیداسیون نیز ممکن است با مشکل مشابهی در رابطه با باقیمانده‌های مواد شیمیایی مواجه شوند. در مقابل، فرآیندهای تجزیه زیستی راندمان حذف پایینی را ارائه می‌دهند. لذا در پژوهش حاضر و در قالب انجام یک تحقیق مروری به بررسی تمامی فرآیندهای تصفیه ریزپلاستیک‌ها و بیان کارایی و مزایا و معایب این روش‌ها پرداخته شده است.